خورشيد گرفتگي در ايران پنجشنبه ۵ دي ۹۸
خورشيد گرفتگي اين هفته رخ مي‌دهد/ هشدار آسيب به بينايي
موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران:
????اين خورشيد گرفتگي در روز پنجشنبه ۵ دي ۱۳۹۸، از نوع حلقوي است، اما در ايران به صورت جزئي ديده ميشود.
????در تهران، ماه حداكثر ۶۱ درصد از قرص خورشيد را مي‌پوشاند كه زمان طلوع آفتاب ساعت ۷:۱۲ است و گرفتگي در ساعت ۸:۲۳ دقيقه پايان مي‌يابد.
????خورشيد گرفتگي در مناطق جنوب ايران نسبت به ديگر نقاط كشور طولاني‌تر است و حداكثر گرفتگي با پوشيدگي ۸۶ درصد است كه در جزاير خليج فارس رخ مي‌دهد.
????توجه به اين نكته لازم است كه مشاهده خورشيدگرفتگي بدون استفاده از ابزار و صافي‌هاي مناسب به بينايي آسيب مي‌رساند.
مدير مركز نجوم آوا استار گفت: خورشيد صبح روز پنجشنبه پنجم دي در حالي كه ماه قسمتي از آن را پوشانده است، به گونه متفاوتي طلوع مي‌كند. در اين روز شاهد خورشيد گرفتگي حلقوي در منطقه خاورميانه هستيم.
«ندا جعفري» در گفت و گو با ايرنا گفت: اين گرفت به صورت جزئي در ايران قابل رصد است. اين خورشيد گرفتگي در تهران حدود ساعت ۷:۱۳ دقيقه صبح روز پنجشنبه پنجم دي ماه و همزمان با طلوع خورشيد قابل مشاهده خواهد بود و تا ساعت ۸:۲۳ دقيقه صبح اين روز ادامه خواهد داشت.
مدير مركز نجوم آوا استار افزود: در اوايل دي ماه امسال زمين در حضيض مداري خود و ماه در اوج مداري خود خواهد بود و به همين دليل در خورشيد گرفتگي ۵ دي، ماه نمي‌تواند قرص كامل خورشيد را بپوشاند و در اوج گرفت و قرار گرفتن ماه در مركز خورشيد، خورشيد به شكل يك حلقه در مي‌آيد كه به حلقه آتش معروف است.
اهواز؛ فاضلاب در شهر، خانه‌ها روي آب
جعفري اضافه كرد: اگر شرايط اوج و حضيض ماه و زمين عكس اين حالت بود، يعني زمين در اوج و ماه در حضيض بود، شاهد يك گرفت كامل خورشيد بوديم. همانطور كه اشاره شد اندازه سايه ماه بر روي زمين كوچك است و تنها در مسير باريكي بر روي زمين، گرفت به صورت حلقوي رويت ميشود. اما ساير مناطقي كه در نيم سايه ماه قرار دارند، شانس ديدن اين گرفت به صورت جزئي را دارند.
وي در مورد مسير رويت پذيري خورشيدگرفتگي ۵ دي ماه نيز گفت: مسير گرفت از كشورهاي عربستان، قطر، امارات و عمان آغاز شده و به سمت شرق آسيا حركت مي‌كند. در كشورهاي عربستان و قطر، گرفت حلقوي تنها چند دقيقه بعد از طلوع خورشيد رخ مي‌دهد و با توجه به امكان وجود غبار و مه يا ابر در افق، ريسك رؤيت پذيري گرفت بالاست، اما در ادامه مسير و در كشور عمان، گرفت حلقوي حدود يك ساعت پس از طلوع رخ مي‌دهد و زمان بيشتري را براي ديدن گرفت در اختيار داريم.
مدير مركز نجوم آوا استار افزود: آمارهاي هواشناسي هم نشان مي‌دهد كه در اين مناطق و در اين بازه زماني معمولا شاهد هواي صاف و بدون ابر هستيم. مسير گرفت حلقوي در كشور عمان بيشتر از مناطق بياباني عبور مي‌كند و شهرهاي پر جمعيت در مسير اين گرفت قرار نگرفته‌اند. به گفته مدير مركز نجوم آوااستار با اشاره به اينكه جزيره مصيره در شرق عمان، با توجه به مناظر زيبا و امكانات رفاهي، از موقعيت استثنايي براي رصد اين كسوف برخوردار است، گفت: در محل اقامتمان در ساحل شرقي جزيره مصيره، خورشيد در حالي كه در مراحل اوليه گرفت قرار دارد در ساعت ۶:۳۸ دقيقه بر فراز درياي عربي و اقيانوس هند طلوع خواهد كرد و يك ساعت بعد يعني در ساعت ۷:۳۷ دقيقه گرفت حلقوي با درصد ۹۲ و قدر گرفت ۰.۹۷ آغاز ميشود و به مدت ۲ دقيقه و ۴۴ ثانيه شاهد گرفت حلقوي خواهيم بود. پس از آن نيز گرفت جزئي ادامه خواهد داشت تا در ساعت ۸:۵۸ كسوف به پايان برسد.
خورشيـد گرفتگي چيست؟
مدير مركز نجوم آوااستار گفت: حتما مي دانيد كه خورشيد گرفتگي يا كسوف زماني رخ مي‌دهد كه زمين، ماه و خورشيد دقيقا در يك راستا قرار بگيرند و سايه ماه بر روي زمين بيفتد.
وي ادامه داد: اگر مدار ماه به دور زمين و مدار زمين به دور خورشيد هم صفحه بودند، هر ماه شاهد يك خورشيد گرفتگي بوديم اما به علت انحراف ۵ درجه اي اين دو مدار، به طور معمول ساليانه ۲ بار خورشيد گرفتگي روي مي‌دهد و به علت كوچك بودن سايه ماه بر روي زمين، در هر كسوف درصد كمي از ساكنان كره زمين شانس ديدن خورشيد گرفتگي را پيدا مي‌كنند.
جعفري افزود: از طرف ديگر مدار زمين و مدار ماه هر دو دايره نيستند و بيضي شكل هستند؛ به همين جهت فاصله زمين تا ماه و فاصله زمين تا خورشيد متغيّر است. از اين رو اندازه ظاهري ماه و خورشيد هم در آسمان متغيّر است. به طور معمول اندازه ظاهري ماه و خورشـيد در آسمان تقريبا يكسان و برابر نيم درجه است. اما زماني كه ماه در بيشترين فاصله خود از زمين يعني اوج مداري و زمين در كمترين فاصله خود از خورشيد يعني حضيض مداري باشد، اندازه ظاهري خورشيد كمي بزرگتر از ماه خواهد بود.
خورشيـد گرفتگي را با چشم غير مسلح مشاهده نكنيد؟
جعفري با تاكيد بر محافظت از چشم ها با استفاده از يك فيلتر ايمن در برابر پرتوهاي خطرناك خورشـيد براي رصد كسوف گفت: با استفاده از فيلترهاي مخصوص خورشيـد گرفتگي به راحتي مي‌توان اين كسوف را بدون ابزار رصد كرد. به كمك يك دوربين دوچشمي كوچك يا تلسكوپ هم مي‌توانيم خورشـيد گرفتگي را با بزرگنمايي رصد كنيم، البته با فيلترهاي مخصوص مثل فيلترهاي شيشه‌اي و فيلتر مايلار. حواستان باشد كه فيلتر بايد حتما در مقابل دهانه ابزار رصدي شما قرار بگيرد. از پشت تلسكوپ يا دوربين بدون فيلتر حتي با عينك مخصوص هم نمي‌شود به خورشـيد نگاه كرد چون عينك و چشم ما هر دو باهم مي‌سوزند!
خورشيد گرفتگي بعدي چه زماني رخ مي دهد؟
مدير مركز نجوم آوااستار در مورد زمان خورشـيد گرفتگي بعدي نيز گفت: خوشبختانه شش ماه ديگر و در اول تير ۱۳۹۹ مجددا شاهد خورشـيد گرفتگي حلقوي مشابهي خواهيم بود كه در مسير مشابهي رؤيت پذير است. همچنين خورشـيد گرفتگي كامل بعدي در تاريخ ۲۴ آذر ۱۳۹۹ و در كشور شيلي رخ خواهد داد.
بيوگرافي استاد «ايرج خواجه اميري» خواننده و همسرش